Trong bảng màu nhuộm xưa của người Bahnar - Tây Nguyên gần như chỉ có 4 màu cơ bản, là: trắng, đen, đỏ, vàng. Có màu xanh (dương) nữa nhưng ít thấy hoặc từ sợi chỉ công nghiệp sau này du nhập vào.
Nhưng nếu nghĩ theo cách lý giải của khoa học thì ĐEN là "không màu", còn TRẮNG là "mọi màu" - theo cách giải thích của giới khoa học, ta nhìn thấy một vật có màu trắng, là do nó có khả năng phản chiếu tất cả các ánh sáng đơn sắc lại võng mạc, chúng phối trộn với nhau tạo thành “ánh sáng trắng”.
Do đó, màu trắng là màu có độ sáng cao nhưng giá trị màu sắc bằng 0. Ngược lại, vật có màu đen, tức là nó không hề phản chiếu hoặc phản chiếu không đáng kể ánh sáng lại mắt của chúng ta. Chính vì vậy, “đen” cũng không phải là một màu sắc.
Vậy thì người Bahnar chỉ còn lại 2 màu: Đỏ và Vàng
Nhưng có phải do sự giới hạn về màu sắc ấy đã khiến người Bahnar sử dụng màu đen như màu cơ bản, nền cho mọi trang phục, cả thường phục và lễ phục, cả chăn khoác, tấm đắp... hay không? hay có một ngụ ý nào khác?
Có một sự lý giải mà Thong Bahnar thấy rất thú vị là, màu đen giống như cách con người Tây Nguyên sống giữa thiên nhiên hoang dã và phải đối phó với thiên nhiên hoang dã, có thể khi cần thiết phải điệp/ hòa lẫn vào cây rừng bao quanh họ thì màu đen của phục trang là màu phù hợp nhất.
Đối chiếu thêm qua văn hóa người nông dân Việt hay mặc đồ màu nâu và đen, có thể cũng là để giúp họ chịu đựng bùn lầy ruộng nước, cũng bằng cách điệp vào nó, hòa vào nó.
Dù giải thích thế nào đi nữa thì cũng phải công nhận rằng, trong kỹ thuật phối màu dệt của người Bahnar, khi chọn đen làm nền cho hầu hết sản phẩm dệt, nó khiến cho tấm vải có độ nặng, sự sâu lắng và hun hút của đêm tối, trầm mặc của người thợ dệt, làm giảm độ chói mắt của những màu đỏ vàng và đôi khi giúp bật tông những màu sắc khác.
Và thú vị nhất là dù chỉ có vài màu đó thôi nhưng bằng kỹ thuật phối trộn màu sắc tài tình của mình, người Bahnar khiến cho sản phẩm dệt bớt đi sự đơn điệu.
Còn với Thong Bahnar, cũng từ sắc đen quen thuộc ấy, Thong Bahnar chủ đích gia giảm độ nguyên liệu nhuộm (mà cụ thể ở đây là bùn) để tạo nên sắc độ đen đa dạng.
Như tấm khăn này có màu hơi xám nâu, Thong Bahnar phối với mảng hoa văn có dãi khá rộng (nhưng chỉ tập trung ở một phía) có màu trắng sữa - là màu nguyên bản của sợi bông tự nhiên.
Điều này tạo hiệu ứng về sự mới mẻ, thanh lịch và tinh tế cho thành phẩm. Nó phù hợp với phong cách hiện đại, đời sống hiện đại (hay hiện tại) hơn.
Con người mới không còn điệp vào thiên nhiên nữa, mà cảm hứng như sống chan hòa và dịu dàng với thiên nhiên.
Trắng và Đen là gam màu không bao giờ lỗi mốt. Nó phù hợp với bất kỳ phong cách thời trang hay trang trí không gian nào, dễ chịu với bất kỳ tính cách hay mục đích sử dụng
Một chiếc khăn trắng - đen tiện lợi như vậy có làm bạn xiêu lòng? Khám phá thêm sự thú vị, độc đáo của sản phẩm dệt thủ công theo quy trình cổ của Thong Bahnar qua một số mẫu khăn dệt của Thong Bahnar nhé.
